Lastiklerin havası için yine kullanma kitabınıza bakabilirsiniz. Kitapta yazan kadar hava basıncı olmasına dikkat edin. Yaz aylarında +2 basınçla kullanabilirsiniz. Lastik havalarını kontrol ederken lastiklerin soğuk olmasına özen gösterin. Arabayı ne kadar kullanırsanız lastikler o kadar çok ısınacaktır. Lastik havaları aracın büyüklüğüne, hızına ve mevsimsel koşullara göre farklılık gösterir.

Lastik hız endeksini düşürmek, aracın sürüş kabiliyetini azaltır ve acil bir durumda kontrol hakimiyetini kaybedebilirsiniz. Bu nedenle lastik üreticilerinin belirtmiş olduğu hız endeksinde lastik kullanmanız gerekir. Daha düşük fiyat ödemek uğruna aracınızın performansını düşürmeyi göz alarak düşük hız endeksi olan lastikler kullanmamalısınız.

TWI lastiğim maksimum aşınma noktasını gösteren noktadır. Lastiklerin omuz bölgesinde bulunan bu yazı, lastiğin kaplamaya ihtiyaç duyup duymadığını gösterebilir. Lastiğin aralarına baktığınızda, lastiğin bu yazıya ulaştığınızı görüyorsanız, artık kaplama yaptırmanın zamanı gelmiş demektir. TWI değeri kamyon ve kamyonetlerin lastiklerinde 3 mm’nin altına düşürülmemelidir.

İki adet kar lastiği takmak aracınızın performansını düşürür ve diğer lastiklerin daha çabuk aşınmasına neden olur. Ayrıca 2 adet kış lastiği arabanın dengesini büyük ölçüde bozacaktır. Bu nedenle araçlarınız için 4 adet kış lastiği almayı tercih edin.

Lastiklerin janta montajı için Arap sabunu ya da özel olarak çıkarılmış olan kayganlaştırıcı solüsyonlar kullanılmalıdır. Bunların dışında kullanılan petrol ürünleri kayganlaştırıcı ve deterjanlar lastiğin kimyasal yapısını bozacak ve lastiğin jantta dönmesine sebep olacaktır.

Bu sembol Kauçuk İmalatçıları Birliği tarafından üretilmiştir ve üç yıl içinde tam olarak kullanılmaya başlayacaktır. Henüz çok fazla yaygın olmayan bu sembolün anlamı, o lastiğin kar ve kış şartlarına uygun olarak üretildiğidir. Bu işareti bulunduran lastikleri sert kış şartlarına uygun olan lastiklerdir ve kar tanesi işareti, bu tür lastiklere kolay bir şekilde ulaşmanızı sağlar.

Lastiklerin petrol ürünleri, benzin, su boruları ve elektrik jeneratörü gibi etkenler bulunan ortamlardan uzak yerlerde saklanması gerekir serin ve kur yerlerde saklanan lastikler, tekrar kullanıldığında aynı performansı gösterebilir. Ancak sayılan yerlerde saklanan lastiklerin kullanılması ani patlamalara neden olabilir.

Araçların güvenli şekilde yolculuk yapabilmesi için lastiklerin taşıyacağı yük kapasitesi önemlidir. Yeni alacağınız lastiklerin yük kapasitesi eskisiyle aynı oranda yad a daha fazla olmalıdır. Aynı lastikler ile eskileri değiştirseniz, lastiklerinizin araç ve azami yük taşıma kapasitesi yanı olacaktır. Bu sayede daha rahat, konforlu ve daha güvenli yolculuk yapabilirsiniz.

Arabanız için lastik satın almadan önce bazı soruları cevaplamanız gerekir.
Arabanız hangi türde?

• Aracınızı ne amaçla kullanıyorsunuz?
• Aracınızı nerede ve nasıl kullanıyorsunuz?
• Aracınızla ilgili planlarınız var mı, varsa neler?
• İklim koşullarınız nelerdir, bulunduğunuz iklim tutunma koşulları gerektirir mi?
• Lastik için ne kadar bütçeniz var?
  Bu soruların cevaplarını net olarak belirleyebilmek için bizleri arayabilir, uzmanlarımızdan yardım alabilirsiniz.

Araç ve lastik üretimi yapan firmaların tamamı, araçların 4 lastiğin de aynı ebatlarda olması gerektiğini ifade eder. Herkes bunu bir satış hilesi olarak algılar ancak lastiklerin aynı olması arabanın yol tutuş, dönme ve sürüş kabiliyetlerinde yüksek performans sağlar. Bu saydıklarımızı kullanma kitapçığından da öğrenebilirsiniz. Ayrıca araçtaki 2 lastiğin farklı olması, aracın birbirinden farklı lastiklerle hareket etmesine ve sürüş kabiliyetlerinin azalmasına neden olur.

Pek çok insan mali koşullardan dolayı bir ya da iki lastik değiştirmek ister. Eğer iki lastik satın aldıysanız emniyet açsından daha güvenli olacağı için arka tarafa takılmasına özen gösterin. Öncen çekişli araçlarda bile değişen iki lastik arkaya takılmalıdır. Eğer tek lastik satın aldıysanız, en çok diş derinliği olan lastikle birlikte arka kısma takmaya özen gösterin. Ayrıca satın aldığınız lastiklerin diğer lastiklerle aynı ebat ve gövde yapısına sahip olduğundan emin olun.

Eğer Kayseri, Ankara, Erzurum gibi yoğun kış şartlarının yaşandığı yerlerde oturuyorsanız, mutlaka kış lastiği satın almanız gerekir. İkamet ettiğiniz yerde sert kış koşulları varsa, tutunma özelliği olan 4 adet kış lastiği kullanmanız gerekir. Ancak kış şartları bittiğinde bu lastikleri hemen çıkarmanız gerekir çünkü karlı zemin olmadığında bu lastikler çabuk yıpranır.

İkamet ettiğiniz bölgede zaman zaman kar yağışı oluyorsa normal dört mevsim lastikler işinizi görmeye yetmez. Dört mevsim lastiklerin yol tutuşu kaslı zeminlerde iyi değildir ve çok çabuk yıpranır. Bu nedenle yeni çıkan “dört mevsim plus” lastiklerini kullanmanız gerekir.

Lastik basıncının az olması, yanakların aşırı esnemesine ve performansın düşmesine neden olur. Yüksek basınçlı lastikler ise darbeye daha fazla korunmasız hale gelir. Her iki durumda kullanılan lastikler araç performansını kötü etkiler ve lastiklerin daha çabuk yıpranmasına neden olarak lastik ömrünü kısaltır. Bu nedenle lastik basınçları, belirtilen ölçülerde ayarlanmalıdır.

Lastik rotasyonu pek çok araç için arka lastiklerin öne, ön lastiklerin de arkaya takılması şeklinde yapılır. Lastik rotasyonunun yapılmasının sebebi, lastiklerin düzgün aşınmasını sağlamak ve ömrünü uzatmaktır. Rotasyon ile aynı zamanda araç performansının da artması sağlanır. Rotasyon yapılırken ön düzen, balans ve diğer mekanik arızaları kontrolü yapılır. Bunlarla birlikte lastik basınçları da kontrol edilir. Lastik rotasyonu 12.000 km’de bir olmak üzere ya da lastiklerde düzensiz aşınma görüldüğünde yapılmalıdır.

Lastik balansı, lastiklerin ayarının bozulduğunda yapılan bir ayardır. Lastiklerden birini balans ayarı bozuk olduğunda aracınızdan tuhaf sesler gelmeye başlar ve aracınız titrer. Bozuk balans nedeniyle hissedilen titreşimler uzun yollarda sallanma olarak kendini gösterir. Aracınız yalnızca direksiyondan titriyorsa ön lastiklerin balans ayarının yapılması gerekir. Aracınızın her yerinde titreme oluyorsa, balans ayarının arka lastiklere yapılması gerekir.

Lastik balansı ile ön düzen ayarı arasında bir bağlantı yoktur ve ikisi birbirinden farklı ayarlardır. Ön düzen bir aracın, bir yol üzerinde düz bir çizgide gidebilmesi için gereken ayardır. Aracınız sağa ya da sola çekiyorsa ya da yolda geziniyorsa, ön düzen ayarlarının yapılması gerekir.

Lastiklerin ömrü, aldığınız lastiğin performansına bağlı olarak değişir. Aynı zamanda lastik ömrünü etkileyen diğer faktörler de vardır. Bunlar;

• Yaşadığınız iklim koşulları
• Yaşadığınız yerin düzlük ya da tepelik olması
• Aracı yumuşak ya da sert kullanmanız
• Beton ya da asfalt gibi yol kaplamaları şeklindedir.

Günümüzdeki lastiklere bakıldığında ortalama ömürleri 70.000 km olarak görülmektedir. Ancak yukarıda koşullara bağlı olarak bir lastik ortalama 125.000 km gidebilir. Aracınızda performans lastikleri bulunuyorsa ömürleri 30.000 km’ye kadar çıkabilir.

Yeni çıkan lastiklerde aşınma çubukları bulunur. Ortalama olarak lastiklerin 2 mm derinliğe inmesi, kabak durumuna geldiğini yani yenilenmesi gerektiğini gösterir. Lastik yüzeyi ile aşınma çubuğu arasında fark yoksa yani lastik yüzeyi aşınma çubuğu hizasına geldiyse, lastiklerinizi mutlaka yenileyin. Unutmayın ki bir aracı yere bağlayan en önemli şet lastiklerdir. Bu nedenle lastiklerinizin yol tutuş özelliklerinin kaybolmaya başladığını hissediyorsanız, bir uzmana danışarak lastiklerini 4 mm’deyken bile yenileyebilirsiniz.

Günümüzde satın alınan her lastiğin patlama tehlikesi vardır. Henüz patlamayacak kadar mükemmel lastikler icat edilmemiştir. Lastiklerin patlamasının en önemli sebeplerinden biri cisim batmasıdır. Cisim batması lastikteki havanın hızla inmesine de neden olabilir, bu havanın yavaş yavaş inmesini de sağlayabilir.

Lastik patlamasının bir değer nedeni, daha önce lastiğin almış olduğu darbelerdir. Yolculuk sırasında çukur ya da delikten geçen lastik küçük bir darbe almış olsa bile zaman içinde bu darbenin büyümesi soncunda patlayabilir. Lastiklerinizin yan taraflarında hafif şişkinlik varsa, mutlaka lastiğini kontrol ettirin.

Lastik patladığında endişe etmeden aracınızı yol kenarına çekerek güvenliğinizi sağlayın ve yeni lastik ile değişim yapın. Ardından en yakın lastik tamircisine gidin.

Lastiğin patladığı ya da aşındığı durumlarda tamir edilmesi mümkün olabilir. Ancak aşağıdaki durumlardan biri varsa, lastiğin tamir edilmesi değil değiştirilmesi gerekir.

• Lastiğinize 7 mm’den daha kalın bir cisim battığında
• Lastik yanağında, daha önce alınan darbeden dolayı balon oluştuğunda
• Lastiğin tüm çevresi boyunca çember şeklinde görülen yanak aşınması bulunduğunda
• Lastiğin iç astarında kauçuk parçaları, lastik tozu, lastik astarının ayrışması ve düşük hava vurulmaları gibi hasarlar bulunduğunda
• Lastik hasar uzmanı tarafından belirlenen büyük patlaklar, kopmalar, damak hasar, kesilmeler ve bunlar gibi başka yaralar bulunduğunda, lastiklerin tamir edilmesi mümkün değildir.

• Hareket halindeyken lastiğini patlarsa endişe etmeyin ve aracınızı hemen yol kenarına çekin.
• Trafik durmaya müsait değilse, araçtan güvenle çıkabileceğiniz bir yere gidene kadar sürmeye devam edin.
• Telefonunuzu kullanabiliyorsanız hemen yol servis araçlarınızı arayarak yardım isteyin.
• Telefonunuz yoksa ve yanınızda yedek bir lastik varsa değişimin yapın ve eski lastiği bir tamirciye götürün.
• Lastiğinizin tamirini yaptırırken iç lastik kullanılmasına izin vermeyin.
• Tehlikeli ve imalatçı garantisini ortadan kaldıran fitil tamiri gibi tamirler yaptırmayın.

Lastiğin patladığı ya da aşındığı durumlarda tamir edilmesi mümkün olabilir. Ancak aşağıdaki durumlardan biri varsa, lastiğin tamir edilmesi değil değiştirilmesi gerekir.

• Lastiğinize 7 mm’den daha kalın bir cisim battığında
• Lastik yanağında, daha önce alınan darbeden dolayı balon oluştuğunda
• Lastiğin tüm çevresi boyunca çember şeklinde görülen yanak aşınması bulunduğunda
• Lastiğin iç astarında kauçuk parçaları, lastik tozu, lastik astarının ayrışması ve düşük hava vurulmaları gibi hasarlar bulunduğunda
• Lastik hasar uzmanı tarafından belirlenen büyük patlaklar, kopmalar, damak hasar, kesilmeler ve bunlar gibi başka yaralar bulunduğunda, lastiklerin tamir edilmesi mümkün değildir.

Lastiklerin orijinal çapı normalden çok fazla değişirse, araçta bulunan ABS, patinaj kontrolü, elektronik sürüş denge sistemleri yol bilgisayarı ve yakıt kontrolü gibi bölümlerin doğru çalışmamasına neden olur. Lastik ebatlarının farklı olması araç bilgisayarının bozulmasına neden olmaz ancak bilgisayara yanlış sinyaller göndererek, farklı şekillerde etkilenmesini sağlar.

Dört mevsim lastikler ile yol/yol dışı lastikler arasındaki fark nedir?

Dört mevsim lastikler hem kuru yüzeylerde hem de ıslak ve karlı zeminlerde yol tutuş kapasitesi yüksek olan performans lastikleridir. Bu lastikler genel olarak agresif bir desenle tasarlanmıştır ve bu desenler lastiklerin uzun ömürlü olmasını sağlar.

Yol/yol dışı lastikler ise çok daha agresif desenler ile tasarlanmış olan kamyonet lastikleridir. Bu lastikler bütün hava koşullarında rahatlıkla kullanılabilir. Aynı zamanda yolda ve yol dışında da kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu lastiklerin açık ve kendini temizleyen deseni bulunur. Bu sayede mükemmel çekiş gücüne sahiptir ve düzgün olmayan araziler, sert kayalıklarda ve çamurlu yollarda bile tutunmayı sağlar.

Bu harfler, ABD hükümetinin tüm binek lastiklerinin karşılaştırılmasını sağlayacak olan Standart Lastik Kalite Sınıflarını temsil etmektedir. UTQG, üç farklı kavramdan meydana gelmiştir. Bunlar;

• Sırt aşınması; günümüzde standart lastik aşınma değeri 200-600 arasındadır. Ortalama bir lastik için bu değer 100 kabul edilir.
• Tutunma sınıfı; lastiğin tutunma kalitesi “A” ya da “B” harfleri ile temsil edilir.
• Isı sınıfı; lastiğin ısı birikimi karşısında ne kadar dayanıklı olduğunu gösteren değerdir ve “A”, “B” ve “C” harfleri ile sınıflandırma yapılır.

Günümüzde, bu sınıflandırma ile lastik üretimi yapılmaz ve neredeyse bütün lastikler “A” sınıfı olarak gösterilir. Bunun nedeni ise hükümet tarafından lastik üreticilerinin yeteri kadar denetlenmiyor olmasıdır. Ayrıca lastik karşılaştırmaları aynı markanın lastikleri arasında yapılabilir. Bu sınıflandırmalar ilse örneğin LASSA ile Goodyear lastikleri karşılaştırılamaz.

Belirlenmiş olan standartlara uygun yapılan lastik kaplamasının aracınıza ya da lastiğinize hiçbir zararı bulunmaz. Aksine lastik ömrünü uzatarak maliyet avantajı sağlar ve çevreyi korumaya yardımcı olur. Aynı şekilde aracın performansını da arttırır. Ancak lastik kaplama için getirilmiş standartlara uymayan lastikler can ve mal kaybına neden olurken trafikte tehlike saçar ve pek çok kişinin hayatını tehdit edebilir. Bu nedenle lastiklerinizi uzman kişilere kaplatmanız gerekir.